Արշակ Բ.-ը ձգտում էր համերաշխություն պահպանել երկու հզոր հարեվանների հետ՝ (Բյուզանդական կայսրության եվ Սասանյան Պարսկաստանի): Նույնպես փորձում էր լավ կապեր ստեղծել հոգեվորական եվ նախարարական խավերի միջեվ:
Նա զինվորական Ներսեսը (կաթողիկոս՝ Հուսիկի թոռը) նշանակեց Էջմիածնի կաթողիկոս (353-373): Ներսեսը Աշտիշատում գումարեց առաջին հայկական եկեղեցական ժողովը:
Արշակը Մասիսի հարավային կողմում կառուցում է Արշակավան քաղաքը, հրավիրելով բոլոր ցանկացողներին քալ ու այնտեղ բնակվել: Արշակավանում բնակվում են քրեական տարրեր, հանցագործներ, ինչ որ եկեղեցական խավի դժգոհությունը առաջ բերեց:
Հռոմի կախյսրի հատուկ համակրանքը Գնելի հանդեպ (Արշակի եղբորորդու)՝ կասկածներ է առաջացնումն Արշակի մոտ, որը կարծելով թե Գնելը ուզում է տիրանալ գահին՝ սպաննում է նրան: Սպանվում է նաեվ Օլիմպիա թագուհին, որը Հռոմի կայսրի հարազատներից էր, եվ Արշակը ամուսնանում է Գնելի այրու՝ Փառանձեմի հետ:
Մամիկոնյան տոհմը բաժանվում է երկու թեվի: Վասակ սպարապետը դառնում է Արշակի զինակիցը, իսկ նրա եղբայր՝ Վահանը անցնում է Պարսից թագավոր՝ Շապուհ Բ.-ի (310-379)-ի կողմը:
Հռոմն ու Պարսկաստանը պատերազմի էին պատրաստվում, եվ յուրաքանչյուրը փորձում էր Հայաստանը իր կողմը քաշել: Սակայն Արշակը միշտ էլ փորձում էր չեզոք մնալ: Դրա վրա Պարսկական բանակը մտնում է Հայաստան, գրավում ու ավերում է Տիգրանակերտը, թալանվում են Արշակունիների տոհմական դամբարանները Անի-Կամախ ամրոցում:
Սասանյան Պարսկաստանի եվ Հռոմի Հովիանոս Ուրացող (363-364) միջեվ կնքված ամոթալի դաշնագրի համաձայն, Հռոմը պարտավորվում էր չօգնել Հայաստանին: Դրա վրա Շապուհը նոր հարձակումներ է ձեռանարկում Հայաստանի վրա, եվ սկսվում է Հայ-Պարսկական քարամեա պատերազմը (364-368): Հայ նախարարների մեծ մասը անցնում են պարսիկների կողմը: Սակայն հայկական բանակը Արարատյան դաշտում սպարապետ Վասակի հրամանատարությամբ ջախջախում են պարսիկներին:
Շապուհը համոզվելով որ զենքի ուժով անհնար է ընկճել հայերին, դիմում է նենգության: Տիզբոն հրավիրում է Արշակին հաշտություն կնքելու պատրվակով: Արշակը Տիզբոն է ներկայանում սպարապետ Վասակի հետ, սակայն Շապուհը նրանց կալանավորում է ու նետում հեռավոր (Անհուշ) բերդը, որտեղ Արշակը շուտով ինքնասպան է լինում 367 թվին:
Արշակ թագավորը աննկուն պայքարել է հայրենիքի անկախության պահպանման համար:
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment